Zwykle zaćma pojawia się w podeszłym wieku, ale nie jest to reguła. Może być ona również wrodzona, pojawić się po urazie lub z powodu innych problemów zdrowotnych. Istnieje wiele równych typów zaćmy, ale wszystkie mają jedną wspólną cechę: powodują mętnienie soczewki oka, która pomaga nam skupiać światło i wyraźnie widzieć.

Zaćma wrodzona

Zaćma zazwyczaj kojarzy się z osobami starszymi jednak mogą na nią chorować również najmłodsi. Wszystkie zmętnienia soczewki z którymi się rodzimy to zaćma wrodzona. Czasami jest to z wiązane z genami, a czasami wynika z chorób, które przechodziła matka w czasie ciąży. Może być to chociażby różyczka.

Jeżeli zmiany wywołane zaćmą wrodzoną są małe, lub znajdują się poza środkiem soczewki, to mogą nie wymagać leczenia. Jeżeli jednak utrudniają one widzenie lekarz może zdecydować o ich usunięciu.

Zaćma nabyta

Praktycznie każdy inny rodzaj zaćmy możemy zdefiniować jako zaćmę nabytą. Możemy tutaj wyróżnić naprawdę bardzo wiele typów. Jest to chociażby zaćma korowa, która ma kształt zewnętrznej krawędzi soczewki. Zaczyna się ona jako białe kliny, jak trójkąty, które wskazują środek oka. W miarę jak rosną, rozpraszają światło. To odwrotność zaćmy, która zaczyna się w centralnym punkcie soczewki. Ze względu na to, że powoduje ona kłopoty z widzeniem i blisko, i daleko, usuwa się ją dość szybko.

Możemy też wyróżnić zaćmę ze względu na jej lokalizację. Tylna zaćma pod torbenkowa tworzy się w tylnej części kapsułki soczewki – części oka, która otacza obiektyw i utrzymuje go w miejscu. Znajduje się bezpośrednio na drodze światła, gdy przechodzi przez obiektyw. Rozwija się ona znacznie szybciej niż inne typy zaćmy i może pojawić się w ciągu kilku miesięcy. Wpływa ona na widzenie blisko i utrudnia postrzeganie w jasnym świetle.  Jej odwrotnością poniekąd jest przednia pod torebkowa zaćma. Ten typ tworzy się tuż z przodu kapsułki obiektywu.

Rodzajem zaćmy nabytej jest pourazowa. Wiele rodzajów obrażeń może prowadzić do zaćmy. Może się ona wytworzyć jeżeli zostaniemy trafieni piłką w oko, poparzymy się, zostaniemy narażeni na działanie substancji chemicznej lub w naszym oku znajdzie się drzazga czy opiłek. Zaćma może pojawić się wkrótce po urazie lub dopiero po latach.

Innym rodzajem zaćmy jest ta wtórna. Mówimy o niej wtedy, gdy inne leczenie prowadzi do zaćmy. Może ona być konsekwencją cukrzycy, przyjmowania leków steroidowych takich jak prednizon, a nawet operacji usunięcia zaćmy powstałej z innego powodu.

Zaćma może powstać również w wyniku narażania na nadmierne promieniowanie ultrafioletowe (UV). Możemy zachorować jeżeli spędzamy zbyt dużo czasu na słońcu bez ochrony oczu. Ludzie, którzy pracują na zewnątrz, jak rybacy i rolnicy, są bardziej narażeni na tego rodzaju zaćmy. Aby temu zapobiec, należy nosić okulary przeciwsłoneczne ze 100% ochroną przed promieniowaniem UVA i UVB. Zaćma jest również możliwym skutkiem ubocznym radioterapii raka.

Metody leczenia zaćmy

Zaćma wrodzona i wtórna różni się zasadniczo przyczynami choroby jednak ewentualne leczenie przebiega w nich w bardzo zbliżony sposób – poprzez zabieg chirurgiczny. Istnieje kilka rodzajów operacji zaćmy, ale wszystkie mają jedną wspólną cechę: chirurg wyjmuje mętną soczewkę, która nie pozwala wyraźnie widzieć i zastępuje ją sztuczną.

Wiele osób czuje się bardzo nieswojo, kiedy myśli o operacji w tak wrażliwym miejscu jak oko. Jest to jednak bardzo popularna procedura i nie wywołuje wiele bólu. Podczas zabiegu będziemy znieczuleni miejscowo. Zwykle cały zabieg zajmuje od 15 do 20 minut i możliwe, że nie będziemy musieli nocować w szpitalu. Jeżeli zaćma występuje w obydwu gałkach ocznych zazwyczaj operacje nie są wykonywane jednocześnie. Lekarz zapewne zaczeka, aż pierwsze oko się wygoi przed wykonaniem drugiego zabiegu.

Niezależnie od tego czy zaćma jest wrodzona, czy nabyta, i jakie są jej przyczyny to po usunięciu zmętnienia soczewki będziemy mogli widzieć równie dobrze jak przed chorobą. Nie należy więc się obawiać wizyt u lekarza.